Istraživači su pozvali na hitne, strožije regulative, imajući u vidu da nivoi žive mogu da oštete rad mozga, bubrega, a povezana je sa nekim vrstama raka, piše B92.

Ispitivanje koje je uključilo skoro 150 konzervi tunjevina, kupljenih u Francuskoj, Italiji, Španiji, Njemačkoj i Britaniji, otkrilo je da su sve bile kontaminirane živom.

Živa je toksičan metal i jak neurotoksin, koji može negativno da utiče na funkciju nervnih ćelija. Izloženost ovom metalu može da ošteti rad bubrega, mozga, a povezana je i sa većim rizikom od bolesti srca i raka.

Dozvoljena granica žive u tuni

Prema sadašnjem zakonu EU i Ujedinjenog Kraljevstva, ograničenje količine žive u tuni je 1 miligram po kilogramu i 0,3 miligrama po kilogramu za druge vrste ribe, kao što je bakalar.

Svih 148 testiranih konzervi tunjevine je sadržalo živu - od kojih je oko 57 posto premašilo granicu od 0,3 mg/kg žive, pokazuje istraživanje nevladinih organizacija "Bloom" i "Foodwatch" iz Pariza

Štaviše, jedna konzerva kupljena u prodavnici u Parizu imala je rekordni nivo žive od čak 3,9 mg/kg, navodi se u izvještaju, što je 13 puta više od granice od 0,3 mg/kg.

Prema statistikama, prosječan Evropljanin potroši više od 2,8 kilograma tune godišnje, što je okvirno 25 konzervi.

Kako živa dospijeva u tunjevinu?

Živa, poznata po svojoj toksičnosti, uglavnom dospijeva u okeane kroz atmosferske naslage, najčešće zbog emisija termoelektrana na ugalj. U vodi, živa se miješa sa bakterijama, i pretvara se u toksično jedinjenje poznato kao metil živa.

Otprilike četiri petine žive unesene u atmosferu prirodnim i ljudskim uzrocima, kao što je sagorjevanje uglja, završava u okeanu gde se dio pretvara u metil živu.

Tuna je morska riba koja je visoko pozicionirana u lancu ishrane, što znači da se hrani drugim manjim vrstama ribe koje apsorbuju velike količine žive iz okeana. Smatra se da vrsta tunjevine albakor sadrži tri puta više žive u odnosu na druge vrste tune.

Kako živa utiče na zdravlje ljudi?

Izloženost ljudi metil-živi može da dovede do oštećenja bubrega, vezivnog tkiva i nerava.

Konzumacija žive može izazvati neurološke i poremećaje ponašanja kod ljudi.

Također, živa može da izazove probleme sa vidom, a posebno zabrinjava to što povećava rizik od kardiovaskularnih bolesti.

Trudnice i djeca u najvećem riziku

Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) svrstava živu među deset hemikalija koje izazivaju zabrinutost po javno zdravlje, i to je, kako kažu iz SZO, supstanca koja se generacijama ispušta u eko sistem, izazivajući veoma teške posljedice po zdravlje.

Prema SZO, trudnice i djeca su posebno osjetljivi na visoke nivoe metil žive.

U veoma visokim dozama, studije su otkrile da su neki oblici žive pokrenuli razvoj nekoliko vrsta tumora kod pacova i miševa.

Istraživanja o uticaju žive na razvoj raka kod ljudi su, za sad, ograničena.

Hitan apel istraživača

Istraživači traže hitno usklađivanje maksimalno dozvoljenih nivoa žive sa strožim granicama nivoa žive (0,3 mg/kg), kao i pojačavanje regulatornih propisa.

"Ono što iz konzervi tunjevine završi na našim tanjirima je kolosalan rizik za javno zdravlje, koji se ne razmatra ozbiljno. Nećemo odustati dok ne budemo imali stroži evropski standard", poručila je Karin Džekmart, izvršna direktorka organizacije za prava potrošača "Foodvatch".

Istraživači su pozvali vlade da uklone sve proizvode sa tunjevinom iz školskih menza, vrtića, porodilišta, bolnica i domova za staranje.

(Erna H.)